Die stonden centraal op de studiedag “Practise what you teach”. Excellente programma’s in de pabo: over de noodzaak van een consistente aanpak in de hele onderwijsketen. Het programma was georganiseerd door de Edith Stein en de Driestar in samenwerking met het Siriusprogramma.

Het was een interactieve en inspirerende dag. Dit kwam door de gehanteerde werkvormen en de inhoudelijke onderwerpen.

Werkvormen
Het was geen standaardcongresdag. Dat maakte het even wennen maar zorgde er ook voor dat ik kennis maakte met twee nieuwe werkvormen. Werkvorm 1 was: het waardend onderzoek en werkvorm 2 was: open space.

Waarderend onderzoek

Waarderend onderzoek gaat uit van een succeservaring en probeert hieruit conclusies te trekken. Dit doe je door doorvragen met behulp van de bekende wie, wat, waar, wanneer en hoe vragen.
Onderwerpen die centraal stonden om op zoek te gaan naar de succesverhalen waren: uitdagende en haalbare opdrachten, intrinsieke motivatie, nieuwe impuls in de (beleving) van je werk en koppeling theorie praktijk.

Open space
In de middag was er een open space. Dit hield in dat de deelnemers zelf (zo’n 70 personen) zelf mochten bepalen wat de onderwerpen waarover we zouden gaan praten. Aan de deelnemers werd gevraagd om op te staan en aan te geven over welk onderwerp zij verder met anderen zouden willen praten.

Belangrijk aspect hierbij was de inbreng van de dagvoorzitter die zoveel mogelijk probeerde om een veilige sfeer te creëren. Dat lukte, want uiteindelijk waren er 6 groepen die zich rondom een vraag van een deelnemer hadden geschaard.
Een gewaagde maar mooie vorm dus.

Inhoud

Ik vond het prettig om te horen hoe op andere opleidingen het excellentieprogramma is vormgegeven. In de ochtend kwamen een aantal succesfactoren aan bod vanuit de groep waarin ik zat (koppeling theorie – praktijk): zorgen dat je theorieën praktisch kunt toepassen, bieden van systematische/ onderzoeksmatige aanpak en zorgen dat studenten met intrinsiek gemotiveerde onderwerpen aan de slag zouden gaan.

In de middag tijdens de open space heb ik gekozen voor de groep die zich vormde rondom de vraag: wat is nu echt excellentie in het programma? Dat is lastig te benoemen blijkt. Er zijn verschillende punten waar je aan zou kunnen denken:

  • je hebt te maken met studenten die bereid zijn om in de voorhoede te lopen van onderwijsontwikkeling;
  • het zijn studenten die zich zelfstandig in de stof verdiepen en een grotere mate van zelfsturing hebben;
  • verdieping aanbrengen op de kennisbases;
  • je kunt ze betrekken bij ontwikkelen van lange termijnvisie;
  • verdiepte kennis en vaardigheden hebben op gebied van onderzoeksmatig handelen

Aan het eind van de dag brachten Ellen van den Berg, Bram de Muynck en Ferry de Rijcke nog een verdieping aan op de inhoud van de dag. Dit deden ze door de “werkende principes” achter de “1000 bloemen” te zoeken. Hierover volgt nog een verslag.

Belangrijk advies vond ik om een excellentietraject vooral te benaderen vanuit de opdracht dat je in staat bent om een bijdrage te leveren aan het oplossen van onderwijsproblemen.