Gerard Dummer

Donderdag 13 april 2023 was de I&I-conferentie in Utrecht. Een mooi gevarieerd programma waarin de verschillende aspecten van digitale geletterdheid aan bod kwamen. Zelf mocht ik er over mijn onderzoek over programmeren in het basisonderwijs komen vertellen. Hierin heb ik de lessenserie die ik heb ontwikkeld over het programmeren van digital control systems gepresenteerd.

De post-hbo opleiding Specialist Digitale Geletterdheid van Hogeschool Utrecht en de Marnix Academie start in februari 2023 in Utrecht! Je kunt je inschrijven voor een online voorlichtingsbijeenkomst op 16 november!

We omschrijven de opleiding als volgt:

Digitale geletterdheid wordt een vast onderdeel in het curriculum van het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Uit onderzoek blijkt dat de kloof tussen digitaal geletterden en digitaal ongeletterden steeds groter wordt. Wil jij als specialist digitale geletterdheid met een veelheid aan nieuwe kennis, inspiratie én praktische tools een bijdrage leveren aan het dichten van die kloof?

Kijk op de website voor meer informatie!

Weer een nieuwe update van het artikel over programmeren in de bovenbouw :-). In deze versie maak ik een onderscheid tussen een les met een meer speels karakter en de programmeerles. Verder aangevuld met achtergrondinformatie over de computer, programmeren en de computer zoals die in andere apparaten voorkomt.

Zoals altijd: feedback is van harte welkom.

De afgelopen week heb ik mijn aanbod voor studenten omgezet in een digitale variant. In dat kader heb ik ook het artikel dat ik heb geschreven over programmeren in de bovenbouw van het basisonderwijs aangescherpt. Ik heb er een paragraaf aan toegevoegd over het soort vragen dat je kunt stellen. Het document is te downloaden. En zoals altijd: feedback is van harte welkom!

De volgende update is een feit. Paar kleine puntjes aangepast. Het artikel (mei 2020) is hier te downloaden.

Je kunt je weer inschrijven voor de master expertleerkracht primair onderwijs van de Hogeschool Utrecht. Mooie manier om je vakmanschap verder uit te breiden!

Master Expertleerkracht Pri… by Gerard Dummer on Scribd

Beste leerkracht,

In het kader van mijn promotietraject aan de Hogeschool Utrecht en Universiteit Utrecht heb ik een lessenserie ontwikkeld die ik wil laten uitproberen in verschillende groepen 5. Het gaat om tien lessen voor het vakgebied Natuur en Techniek waarin leerlingen leren hoe apparaten die ze in het dagelijkse leven tegenkomen zijn geprogrammeerd.

In de lessenserie worden leerlingen zich bewust van apparaten die geprogrammeerd zijn en leren ze hoe ze zelf zo’n apparaat kunnen programmeren. Daarbij maken ze gebruik van een visuele programmeertaal en de Microbit, om bijvoorbeeld de slagboom van een parkeerplaats aan te sturen.

De lessenserie is vorig jaar uitgeprobeerd in vijf klassen. Op basis van die ervaring heb ik het ontwerp verbeterd om beter recht te doen aan niveauverschillen tussen leerlingen. Ik verwacht dat het nieuwe ontwerp interessant en uitdagend is voor alle leerlingen in de klas.

Praktisch
In de lessen gaan de leerlingen in tweetallen aan de slag op de computer. Het is daarom van belang dat de school beschikt over voldoende chromebooks, laptops of desktops (tenminste één per twee leerlingen). Voor onderzoeksdoeleinden worden de lessen opgenomen. Het is daarom ook van belang dat dit mogelijk is binnen de groepen waarin de lessen worden gegeven.

Het is de bedoeling dat de lessenserie uitgevoerd wordt in dit schooljaar (in overleg in de periode april tot juli). In de periode daaraan voorafgaand organiseer ik een aantal bijeenkomsten om je goed voor te bereiden op de lessen en waarin je mee kunt denken over de lessen.
Voor leerkrachten die meedoen is er voor de voorbereidingsbijeenkomsten (ongeveer 5 in totaal) een vergoeding beschikbaar van maximaal 500 euro plus een reiskostenvergoeding.

Tot slot
Heb je belangstelling laat het me dan weten. Heb je vragen? Dan beantwoord ik die graag. Je kunt me bereiken via de mail: gerard punt dummer apenstaart hu punt nl

Met vriendelijke groeten,

Gerard Dummer

Voor mijn studenten van de HU Pabo heb ik een stuk geschreven waarin ik uitleg hoe je kunt programmeren met kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs. Het is een eerste versie waarop ik graag feedback krijg van anderen! Het hoofdstuk is bedoeld om achtergrondinformatie te geven waarna studenten praktisch aan de slag moeten kunnen gaan. Dus als je verbetersuggesties hebt, houd ik me van harte aanbevolen! Je mag me hierover mailen op gerard punt dummer apenstaart hu punt nl.

19 maart 2020
De update van dit hoofdstuk is via deze link te downloaden.

Ben jij al een aantal jaren groepsleerkracht en wil je je kennis en vaardigheden stevig uitbreiden en versterken? Wil je meer weten over de ontwikkelingen op het gebied van digitale geletterdheid en wil je graag leren hoe je meer effectief leesonderwijs geeft? Dan is de Master Expertleerkracht Primair Onderwijs (MEPO) echt voor jou. Met de MEPO ben je toegerust voor de taken waar je als leerkracht tegenwoordig voor staat. Lees verder op mepo.hu.nl en meld je aan!

Wij zoeken een nieuwe collega voor bij ons op de pabo! Ben jij dat? Dan zijn we benieuwd naar je sollicitatie!

De tekst op de website van Hogeschool Utrecht begint als volgt:

Ben jij die docent die digitale geletterdheid op de kaart kan zetten? Een onderwijskundig ICT-er met basisonderwijservaring? Wij zoeken jou!

Voor deze functie zijn we bij Instituut Theo Thijssen specifiek op zoek naar iemand die in staat is om cursussen te verzorgen en beoordelen op het gebied van digitale geletterdheid (ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking).

Over Instituut Theo Thijssen
Instituut Theo Thijssen (ITT) staat voor goed onderwijs en draagt daarmee bij aan sterke leerkrachten voor het primair onderwijs. ITT verzorgt de bacheloropleiding Leraar Basisonderwijs (pabo) op de locaties Utrecht en Amersfoort. In 2018 is ITT gestart met de opleiding Master Expertleerkracht Primair Onderwijs (MEPO). Ook wordt vanuit ITT na- en bijscholing verzorgd ten behoeve van leerkrachten in het veld. Ons streven hierbij is: de beste leerkracht voor elk kind. Dit uitgangspunt vormt de inspiratiebron en het kompas van onze opleidingsdocenten. Samen met studenten, scholen en onderzoeksinstellingen werken we in een krachtige leeromgeving aan de leerkracht basisonderwijs van de toekomst.

Een fijne juf of meester die je nooit meer vergeet!

Wat je gaat doen
Je begeleidt studenten in hun ontwikkeling tot start bekwaam basisschoolleraar. Jouw focus ligt hierbij op de didactische en pedagogische inzet van ICT in het basisonderwijs. De doelgroep die je opleidt is zeer gevarieerd. Je verzorgt onderwijs aan bachelor voltijdstudenten die aan het begin van hun loopbaan en ontwikkeling staan en deeltijdstudenten met meer werk- en levenservaring, waarvan sommigen een flexibele opleiding op maat volgen.

Wat je hebt

• Een afgeronde master in Onderwijswetenschappen (of vergelijkbare educatieve masteropleiding)
• Kennis en ervaring van didactische en pedagogische inzet van ICT in het basisonderwijs.
• Ervaring op het gebied van lesgeven in onderwerpen vanuit digitale geletterdheid zoals informatievaardigheden en mediawijsheid.
• Goede coachende vaardigheden waarmee je studenten kunt inspireren en motiveren.

Wie je bent
Je bent sociaal, gedreven en een teamspeler. Je vindt het motiverend om met (jong) volwassenen bezig te zijn en hen te enthousiasmeren voor onderwijs met ICT. Je hebt affiniteit met het ontwikkelen en/of verzorgen van cursussen of trainingen en je bent bereid om je didactische vaardigheden verder te ontwikkelen.

Over de werkplek
De werkzaamheden vinden plaats op de Padualaan 97 in Utrecht, Science Park en in voorkomende gevallen op onze locatie in Amersfoort, De Nieuwe Poort 21.

Wil je meer weten over de arbeidsvoorwaarden en tot wanneer je kunt solliciteren? Lees dan verder op de vacaturesite van de Hogeschool Utrecht

Vandaag was voor mij de vierde en laatste bijeenkomst van de onderwijseenheid rondom Computational Thinking en programmeren op de Pabo van Hogeschool Utrecht. In deze bijeenkomst keken we nog een keer terug op de programmeerdidiactiek van de voorbeeldles en hebben we opdrachten gegeven rondom vier alternatieve programmeeromgevingen: Lego WeDo, ScratchJR, Microbit en Python. Hieronder zie je de presentatie van deze bijeenkomst.

De opdrachten van de alternatieve programmeeromgevingen luidde als volgt:

We hebben hierbij gebruik gemaakt van materialen van apps4sen (ScratchJR), Lego (Lego WeDo), het boek Programmeren voor kinderen van Vorderman (Python) en Herman van Schie (Microbit).

Tot slot moesten de studenten in de les nog een opzet maken voor een les in de alternatieve programmeeromgeving.

Terugblik bijeenkomst
Deze bijeenkomst verliep prima. Ik denk dat het voor studenten fijn was dat we nog een keer de didactiek van het programmeren voorbij lieten komen. De bron die we hiervoor gebruiken is deze van Lee et al. (2011). Studenten konden makkelijk uit de voeten met de handleiding van apps4sen. Ook ScratchJR was zeer toegankelijk na al het geprogrammeer in Scratch. Lego WeDo werkte soepel samen met de app op de iPads. Een groepje heeft zich gebogen over Python met behulp van het boek Programmeren voor kinderen. Dat vonden ze uitdagend. Een student in mijn groep ging aan de slag met de Microbit (ik had er twee) en dat verliep ook prima.

Terugblik onderwijseenheid
Volgend jaar halen we de verdiepingsopdracht van bijeenkomst 1 en 2 er waarschijnlijk uit. Het kasteelspel dat studenten moesten programmeren was bedoeld om hun vaardigheden opgedaan in de MOOC te oefenen en te bestendigen maar stond een snelle vertaling naar de stage in de weg. En daar zaten studenten vooral op te wachten: hoe bieden we het aan. Het artikel van Lee et al. (2011) biedt een mooi houvast om lessen vorm te geven. Ik merkte dat het voor studenten belangrijk was om dit een aantal malen te herhalen. Dat moeten we volgend jaar dus direct doen. Daarbij komt dat we dan meer de mogelijkheid hebben om duidelijk te maken hoe computational thinking in de praktijk er dan uit zal zien als het geïntegreerd is in een les. Nu boden we verschillende voorbeelden aan van computational thinking maar stond dit nog los van de les die ze moesten geven. Die koppeling moet dus ook strakker.
Een tweede belangrijke verandering zal zijn dat we de koppeling met de vakken meer centraal gaan zetten. Nu hebben we dat in de voorbeeldles in les drie gedaan maar dat kunnen we dus ook meer benadrukken. Koppelen met beeldend en Nederlands kan de creatieve toolbox van leerlingen en studenten vergroten. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld op nog meer manieren zich op een beeldende manier uitdrukken. Leerlingen kunnen op nog meer manieren hun tekstuele (of multimodale) boodschap overbrengen. Koppelen met het vak rekenen zou de analytische toolbox kunnen vergroten. Koppelen met natuur en techniek zou hun inzicht (systemen om mij heen zijn geprogrammeerd) in de wereld om hen heen kunnen vergroten.
Verder zijn er nog een paar meer procesmatige beoordelingszaken die we nog kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld wat we precies verstaan onder een lessenserie, en hoe het een ander beschreven moeten worden.

Waar ik zelf erg blij mee ben zijn de video’s die we de studenten hebben laten maken. We zien hoe ze bezig zijn geweest en waar ze tegen aanlopen. Zo was in de eerste les bijvoorbeeld heel opvallend dat veel studenten nog moeite hadden met de X-as en Y-as en het bewegen hierover. In de MOOC was dit nog niet uitgelegd en voor studenten leverde dit dus problemen op.
Ook was ik erg tevreden over de gekozen alternatieve programmeeromgevingen. Deze boden net als Scratch genoeg mogelijkheden om eigen projecten in te maken. Via Twitter vroeg ik nog welke andere alternatieve programmeeromgevingen we ook nog hadden kunnen opnemen. Antwoorden daarop waren: Swift Playgrounds, Tynker, Hopscotch, Kodable, The Foos, Bee-Bot / Blue-Bot, Teach2Code / Ozobot, Osmo en Bomberbot, Arduino Uno en Mendix. We gaan kijken of we volgend jaar daar nog gebruik van maken!

Ik vond het een spannende onderwijseenheid om te geven. Ik ben benieuwd naar de verslagen van de studenten! Hoor graag van andere Pabo’s die soortgelijke ervaringen hebben opgedaan of opdoen!