Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts tagged ICT en onderwijs

Ben je studenten op een lerarenopleiding en gebruik je ICT in je onderwijs? Doe dan mee met de IPON – YEP AWARD 2020. Meer informatie vind je in het bijgevoegde artikel!

Afgelopen woensdag was ik, samen met zo’n 700 anderen, aanwezig bij de onderzoeksconferentie van Kennisnet en NRO in Amersfoort om op de hoogte te raken van de nieuwste inzichten van ICT in het onderwijs. In de ochtend waren 8 korte presentaties gepland, daarna volgde een blok met wat langere presentaties rondom een thema, na de lunch herhaalde zich dit nog een keer en er werd afgesloten met een keynote.

De Pitches
In de ochtend waren 8 pitches gepland. Zeven gingen er door. Die waren allemaal zeer de moeite waard vond ik. Zo presenteerde Saskia-Brand Gruwel het rapport over Effecten van programmeeronderwijs op computational thinking. Kortst mogelijke conclusie is dat er nog meer onderzocht moet worden om duidelijke uitspraken te doen. Wel wijst het erop dat er positieve verbanden gevonden worden.

 

Het rapport zelf biedt nog veel meer inzichten. Meest interessante van dat rapport vond ik het artikel van Zhong. Waarin ze aangeven wat voor soort taken je leerlingen zou kunnen geven. Kern daarbij is voor mij dat je leerlingen niet altijd helemaal vanaf scratch hoeft te laten beginnen.

schermafbeelding-2017-06-29-om-08-33-05

schermafbeelding-2017-06-29-om-08-34-52

Robin de Lange ging in op zijn onderzoek rondom VR en AR.

 

Of het effectief leermiddel is, is nog niet duidelijk. Wel ziet De Lange verschillende meerwaardes. Het kan bijvoorbeeld context bieden voor de lesstof, het kan nieuwe tools mogelijk maken, het kan 3D-onderwerpen natuurlijker laten onderwijzen en het kan abstracte onderwerpen intuïtiever maken. Een voorbeeld van zo’n nieuwe tool is de tiltbrush:


Frank Huysmans ging in op het thuisgebruik van media door jongeren.

 

Mooi om te zien wat jongeren liever digitaal doen (bijvoorbeeld informatie zoeken) en liever op papier (bijvoorbeeld langere stukken tekst lezen). Het hele rapport verschijnt pas in september.

Maaike Heitink vertelde over de tool die ze gemaakt hebben om digitale informatievaardigheden te meten. Een tool die aansluit bij de werkelijke handelingen die een leerling moet doen en niet op papier de vaardigheden probeert te meten.

 

Regina van den Eijnden ging in op de vraag wat de impact is van smartphone- sociale mediagebruik op schoolprestaties.

 

Het ging daarbij vooral over de vraag wat er gebeurt als jongeren dit bij zich hebben als ze er geen gebruik van zouden moeten maken.

 

Dan heeft het een negatief effect. Tja, lijkt me logisch. De grafiek vind ik trouwens een schoolvoorbeeld van een verwarrende grafiek.

Veronique van der Perk vertelde over de mogelijkheden van de Kennisrotonde. Waarbij ze onder andere voorbeelden aanhaalde over de waarde van leren schrijven op papier en de wanneer typen juist handig kan zijn.

Alfons ten Brummelhuis sloot dit blok af met een presentatie van de Vier in Balans aan de hand van een vertelplaat. Leuke vorm om verschillende aspecten te behandelen.

 

Alfons sprak daarbij over een kopgroep, peloton en staartgroep in het ICT-gebruik. schermafbeelding-2017-06-29-om-08-58-17

Meest gebruikte toepassing is het digibord (door alle groepen), zelf ontwikkeld digitaal leermateriaal beschikbaar stellen aan leerlingen zit ergens halverwege in het gebruik. En leerlingen leren programmeren of coderen sluit het rijtje af. Niet verwonderlijk denk ik aangezien het digibord zo’n beetje in elk lokaal hangt en programmeren net een opkomend fenomeen is.

Thema’s

In de ochtend en in de middag stonden themasessies gepland. Dat wil zeggen wat langere sessies over een onderwerp. In de ochtend was dit het thema Multimediaal leren en in de middag het thema toetsen.

Multimediaal leren.
In de ochtend werd vanuit vier onderzoeken het thema multimediaal leermateriaal belicht. Jeanet Bus lichtte samen met Christiaan Coenraads onderzoek toe op het gebied van levende prentenboeken. Elk jaar horen we hier wel iets over (en de voortgang vind ik leuk om te horen). Nu werd onderzocht of het uitmaakte of je als kind zelf het tempo van het verhaal kon bepalen door gebruik te maken van een voor- en achteruit knop. Elke keer blijkt dat effecten bij kinderen die een taalachterstand hebben groter zijn. Goed dus om voor die doelgroep dit soort boeken in te zetten. Anouk Wezendonk-Brouwer, masterstudent aan de Universiteit Utrecht, lichtte haar onderzoek toe waarin duidelijk werd dat levende prentenboeken effectiever zijn voor NT2-leerlingen als ze het levende prentenboek eerst in de eigen moedertaal bekijken en daarna pas in het Nederlands.

Vincent Hoogerheide lichtte het onderzoek toe dat hij doet naar het leren van videobeelden. En daarbij dan vooral hoe je effectieve video’s om te leren maakt.

Zichtbaarheid en sekse in een video maakt niet zo veel uit. Wel of het een jongere of oudere persoon is. Een volwassen model leidt tot hogere opbrengsten dan leeftijdsmodel.

Andere leuke uitkomsten waren dat het perspectief uitmaakt. Eerste persoonsperspectief is handiger dan derde persoonsperspectief. Ook als je zelf op video iets moet uitleggen levert dit hogere leeropbrengsten op dan als je het alleen uitlegt op papier.

Jeroen Merriënboer vatte alle onderzoeken mooi samen door het op te hangen aan de kapstokken presenteren, oefenen feedback. Zelf gaf hij verschillende voorbeelden waarin multimedia een rol speelde. Zoals de medische simulatie ABCDESIM.

Toetsen in het onderwijs
Na de lunch volgde het thema Toetsen in het onderwijs. Dat thema was flink wat taaier en sloot naar mijn idee niet zo goed aan op de opzet van de dag, namelijk: actueel onderzoek belichten waaruit lessen getrokken kunnen worden die je de volgende dag direct zou kunnen toepassen.

Het thema werd afgetrapt door Jaap Scheerens die inging op de vraag welke rol toetsen hebben bij de opbrengsten van het onderwijs.

De conclusies:

Belangrijkste conclusie naar mijn idee was dat examens een positief effect hebben op prestatie motivatie.

Marinka Drost presenteerde de online omgeving rtti-online. RTTI-online omschrijft zichzelf als:

hét overkoepelende digitale methode-onafhankelijke dashboard dat de ontwikkeling van de leerling over de vakken en methodes heen samenbrengt en stimuleert, met of zonder cijfers. Feedback op maat voor de leerling, docent, vakgroepleider, teamleider en schoolleider. Genereer met één druk op de knop een mentor-, vak- en vergaderoverzicht ter ondersteuning van effectieve leerlingbesprekingen, vakgroepoverleg, rapportvergaderingen en mentorgesprekken. Aantoonbaar ontwikkelingsgericht werken met direct optimaal effect op de ontwikkeling van de leerling.

Er wordt inzicht geboden in het type feedback dat voor een leerling noodzakelijk is. Afhankelijk van hoe gescoord wordt op RTTI: Reproductie van kennis, Toepassen van kennis in een vertrouwde context, Toepassen van kennis in een nieuwe context en Inzicht en Innovatie.

Een interessante tool denk ik. Wel een wat pittige presentatie.

Theo Eggen en Anton Béguin gingen in op het fenomeen multi segment adaptief toetsen (voorbeelden hiervan zijn de Wiscat toets voor Pabo-studenten, een adaptieve centrale eindtoets en een toets van CITO over spelling).

Ook benoemden ze kort de tool groeimeter.

Met Groeimeter zie je snel welke leerdoelen je leerlingen beheersen én selecteer je makkelijk aan welke doelen ze mogen werken. Leerlingen werken aan de leerdoelen en bepalen zelf wanneer zij klaar zijn om hun kennis en vaardigheden te demonstreren. Dit doen ze door een opdracht te maken; bijvoorbeeld een gesprek voeren, een tekening maken of het beantwoorden van zeven vragen online. Na afloop kunnen ze checken of ze het juiste antwoord hebben gegeven. Ze zien dan ook direct dat ze zijn gegroeid en wat hun volgende leerdoel is.

Ook deze presentatie vond ik niet helemaal aansluiten bij de opzet van de dag. Wat mij betreft hadden ze meer over de groeimeter mogen zeggen.

Keynote
Op het programma stond Patty Valkenburg. Maar die was helaas door omstandigheden verhinderd. Ze werd vervangen door Van Geest. Van Geest sprak over Singularity University en zijn betrokkenheid bij de Nederlandse variant.

SingularityU The Netherlands consists of the Dutch Alumni of Singularity University, a benefit corporation committed to creating positive and sustainable global impact. We create programs to give people the tools and guidance to understand and apply cutting-edge technologies. This enables them to reimagine and reinvent their industries, companies, careers and lives.

What Is SU? from Singularity University on Vimeo.

Een interessante club die onder andere de Global Grand Challenges stelt.

Conclusie
Er was een groot verschil tussen het ochtend en middagprogramma. In de ochtend waren de pitches daarna kwamen de langere thema’s. Ik hoorde verschillende mensen aangeven dat ze de pitches het interessants vonden (sluit me hierbij aan). Zeker als het draaide om actueel onderzoek. Het toetsdeel sloot naar mijn idee niet zo goed aan. Jammer want dat is zeker ook belangrijk. Maar misschien had dat onderdeel beter ook in de vorm van actuele onderzoekspitches kunnen plaatsvinden. Nu voelde ik me beland in de banken van de studie onderwijskunde (heel interessant maar voor die dag niet zo goed passend).

Kun je in twee uur vertellen waar je normaal gesproken 4 jaar over doet? Nee, maar je kunt het wel proberen natuurlijk. Dat heb ik gedaan vandaag in de masterclass die ik gaf aan de praktijk- en schoolopleiders van de opleidingsscholen van de HU Pabo. Tenminste, ik heb een overzicht gegeven van de belangrijkste onderwerpen die we behandelen binnen onze opleiding. Onderwerpen die aan bod kwamen waren: toekomst van het onderwijs, digibordgebruik, mediaontwikkeling, mediawijsheid, informatievaardigheden en wetenschap en technologie.

In de presentatie hieronder komen de belangrijkste onderwerpen aan bod.




Website
Naast deze presentatie had ik voor de deelnemers ook nog een website ingericht met verwerkingsopdrachten. Die website kun je vinden via deze link.

Foto van de start (proberen in te loggen op het netwerk)

TPACK-game spelen

Tot slot
Ik vond het leuk om zo’n presentatie te verzorgen aan de praktijk- en schoolopleiders. Maakte denk ik wel goed duidelijk wat we van onze studenten verwachten. Binnenkort mag ik voor SPO Utrecht ook een verhaal komen houden in dit kader. Heb ik ook zin in.

In een vorige post liet ik zien hoe Onderzoekend Leren, 21e eeuwse vaardigheden en ICT samen kunnen hangen. In deze post laat ik opdrachten zien die ik met studenten ga doen. De opdrachten zijn nog niet uitgevoerd en ik krijg er dan ook graag feedback op. Wat mist naar jouw idee? Wat zou anders kunnen? Hoor het graag!

Onderzoekend Leren en de Mogelijkheden Van ICT

Beste collega,

De themagroep ICT en de lerarenopleider van de VELON houdt zich bezig met de integratie van de didactische inzet van ICT in de lerarenopleidingen. Eén van de centrale thema’s in dit proces is op welke wijze de lerarenopleiding en lerarenopleider rolmodel is voor de studenten.

Op het Congres voor Lerarenopleiders in 2015 heeft de themagroep ICT en de lerarenopleider in een sessie met deelnemers het vraagstuk op welke wijze de lerarenopleider rolmodel kan zijn in de inzet van ICT in het onderwijs verkend. De grote verscheidenheid aan antwoorden, maar ook de betrokkenheid van deelnemers bij dit onderwerp, was voor de themagroep reden om verder onderzoek te doen naar dit thema.

Studenten van de lerarenopleiding en lerarenopleiders hebben baat bij rolmodellen in de inzet van ICT in het onderwijs. Er is echter nog weinig zicht op of en hoe lerarenopleiders rolmodellen zijn. Middels een vragenlijst willen we achterhalen in hoeverre lerarenopleiders zichzelf een rolmodel vinden in het gebruik van ICT voor leren en lesgeven.

De vragenlijst bestaat uit de volgende onderdelen:

  • algemene gegevens,
  • het gebruik van ICT in uw bijeenkomsten,
  • het zijn van rolmodel,
  • het delen van informatie over ICT met collega’s en studenten en
  • beschrijving van uw rol.

We stellen het bijzonder op prijs als u uw medewerking wilt verlenen en de vragenlijst wilt invullen. Met het invullen van de vragenlijst bent u ongeveer 15 minuten bezig. De uitkomsten van de vragenlijst zullen worden besproken door de themagroep ICT en de lerarenopleider van de VELON op het Congres voor Lerarenopleiders 2016 in Brussel.

Gegevens in de vragenlijst zal de de themagroep ICT en de lerarenopleider anoniem en vertrouwelijk verwerken.

U kunt de vragenlijst invullen tot en met 15 december 2015. Wilt u meedoen stuur dan een mail naar gerard punt dummer at hu punt nl.

Hartelijk dank voor uw medewerking!

Themagroep ICT en de lerarenopleider van de VELON

Gerard Dummer (Hogeschool Utrecht)
Jeroen Bottema (Hogeschool Inholland)
Jan van der Meij (Universiteit Twente/ELAN)
Amber Walraven (Radboud Docenten Academie)
Simon Rozendal (Noordelijke Hogeschool Leeuwarden)
Maurice Schols (Fontys Lerarenopleidingen Tilburg)

De derdejaars studenten van Pabo Amersfoort hadden gisteren een bijeenkomst waarin ze aan de slag gingen met het opstellen van hun leervragen en waarin ze aanbod kregen over de toetsstof. Om iedereen op maat te kunnen bedienen had ik in totaal 21 kleine opdrachtjes klaar staan. Negen opdrachten waren gericht op het verdiepen/ oriënteren op de leervragen waarin ze ICT moeten opnemen. Twaalf opdrachten waren gericht op de praktische toepassing van de theorie die ze voor de toets moeten bestuderen.

In het bestand hieronder zie je die opties allemaal op een rijtje.

Dat waren de drie belangrijkste onderwerpen die in het college voor de derdejaars studenten van de pabo in Amersfoort aan bod zijn gekomen.



Studenten zijn bezig om leervragen uit te werken (kleine onderzoekjes in kader van vak). Bij een van de leervragen moeten de studenten ook ICT inzetten.

Het tweede onderwerp ontstond naar aanleiding van een Twitteropmerking van een van onze studenten over pesten in de klas.



Het derde onderwerp is van belang omdat studenten voortdurend moeten nadenken over hun visie op onderwijs. Ik merk dat veel van de onderwerpen die ik langs zie komen (21 first century skills, O4nt, Sugata Mitra, Ken Robinson, Operation Education) nog niet bij de studenten bekend zijn (nog niet ergens in de lessen aan bod gekomen, niet op de stageschool gezien of gewoon verder nog niet bekend).

Een vol college met veel informatie. Om meer input van de studenten te krijgen heb ik op verschillende momenten gebruik gemaakt van Mentimeter en Padlet (voorheen Wallwisher).

De eerstejaars studenten van de Pabo in Amersfoort krijgen dit kwartaal aanbod over hoe ze ICT in de les kunnen inzetten. We focussen daarbij op de inzet van ICT in de instructiefase en de verwerkingsfase.

We hebben hiervoor vijf bijeenkomsten ingepland staan. Daarvan is het startcollege geweest en nu één les. In deze blogpost ga ik op de twee bijeenkomsten in. Meeste aandacht gaat uit naar bijeenkomst 1: Taal en ICT.

Startbijeenkomst
De startbijeenkomst is verzorgd door mijn collega Don Zuiderman. In het startcollege is uitgelegd wat de grote lijn is van het komende thema. Een paar belangrijke punten wil ik hier uitlichten.

Mentimeter
Om studenten te activeren heeft Don het programma Mentimeter ingezet. Daarmee vroeg hij studenten de mening te geven over ICT in het onderwijs.

Kennisclips
Om tijd effectief te benutten met vaardigheden in de lessen heeft Don kennisclips gemaakt. In de presentatie zie je de links naar de clips.

Leskompas
Als gastspreker hadden we voor de eerstejaars Arjen van der Lely uitgenodigd om een en ander te komen vertellen over Leskompas. Studenten hebben gedurende de vier jaar van hun opleiding gratis toegang tot deze omgeving voor hun groep.


Bijeenkomst 1

In bijeenkomst 1 hebben de studenten kennis gemaakt met de mogelijkheden van ICT en Taal. Omdat we maar 1 uur hebben hebben we natuurlijk lang niet alle mogelijkheden kunnen bespreken. In elke les is het doel van ons om studenten ideeën te geven over hoe ze ICT in de instructie kunnen inzetten en hoe ze ICT tijdens de verwerkingsfase in kunnen zetten.




Belangrijke ontwerpvoorwaarde voor ons in de les was dat we studenten vanuit een authentieke opdracht iets wilden laten ontwerpen. Ingegeven door het model van Tondeur et al (2012) (zie ook de post) wilden we dat studenten leren hoe ze ICT kunnen integreren door zelf lessen te ontwerpen waarin ICT wordt gebruikt.

Die ontwerpvoorwaarde zorgde ervoor dat we goed na moesten denken over de manier waarop we studenten in deze korte tijd een zinvolle opdracht zouden kunnen laten maken. Studenten hebben namelijk nog weinig kennis van het geven van een effectieve instructie, de fasen van het stelproces en wat hierbij komt kijken. In de casusbeschrijving hebben we daarom stap voor stap instructies gegeven.

Introductieopdracht_Digibord by

Naast de introductie/ instructieopdracht wilden we studenten ook laten zien hoe ze ICT zouden kunnen inzetten in de verwerkingsfase. We wilden hen laten kennis maken met tools die interessant zijn en hen tegelijkertijd vanuit stellen een zinvolle opdracht meegeven. We hebben er voor gekozen om studenten feedback te geven op werk van leerlingen. Hiervoor hebben we WikiKids gebruikt en Google Drive. Artikelen op WikiKids met het sjabloon Verbeteren hebben we aan de studenten gegeven met de opdracht om die van feedback te voorzien. Aan het eind van de les hebben we besproken wat voor type feedback ze leerlingen hebben gegeven. Studenten moesten nadenken wat ze nu belangrijk vonden om feedback op te geven en hoe ze dat zouden verwoorden.

Verwerkingsopdracht 1 Wikikids_web by

Datzelfde hebben we ook gedaan met Google Drive. Hierbij hebben we artikelen van WikiKids gehaald en bewerkt klaargezet om te worden voorzien van feedback.

Verwerkingsopdracht 2 Google Drive by

De bijeenkomst zijn we trouwens begonnen met een korte terugblik op de startbijeenkomst. Hiervoor hadden we gebruikt gemaakt van Proconnect van Prowise. Het was de eerste keer dat ik het gebruikte en was voor mij dus nog een beetje onwennig. Opzetten is echter erg makkelijk.

Dit stukje gaat over hoe ik met behulp van web 2.0 leer. Een microvoorbeeldje dat zich binnen een paar uur voltrok.

Gisteren zag ik bij het nagaan van mijn RSS-feeds een tweet vanuit Twitter voorbijkomen van Willem Karssenberg. Willem verwees daarbij naar een weblog die hij interessant noemde: Darcemoore.net. Nieuwsgierig naar deze weblog ben ik eens gaan kijken. En ik kan Willem gelijk geven dat er op het gebied van ICT en onderwijs interessante berichten op staan.

Bijvoorbeeld deze presentatie over web 2.0 mogelijkheden



Of deze video over drie fasen van Educational Technology:



En ook dit overzicht met web 2.0 visualisaties sprak me erg aan:


De eerste presentatie heb ik uitgebreid bekeken een aantal mogelijkheden uitgeprobeerd. (bijvoorbeeld SlideRocket). Een andere mogelijkheid heb ik aan mijn delicious-pagina toegevoegd.
Ten slotte heb ik naar aanleiding van de tweede presentatie over Educational Technology een nieuwe TwitterSearch uitgezet over dit onderwerp. En laat dit nu weer binnenkomen in mijn RSS-reader.

Dit overkomt me vaker moet ik zeggen. Het viel me nu ineens op hoe ik het cirkeltje mooi rond maakte. Via mijn RSS-feeds kwam ik iets interessants tegen en dat leverde uiteindelijk weer input op voor voor een nieuwe RSS-feed. En in de tussentijd heb ik iets geleerd over nieuwe presentatiemogelijkheden voor mijzelf, mogelijkheden om ICT te integreren binnen Nederlands, iets geleerd over implementatie en innovatieprocessen en tot bovendien een mooi trendoverzicht gevonden.
Het mooie vind ik dat onbewust dus verschillende personen hier een bijdrage aan hebben geleverd. Het begon met Willem die verwees naar Darce die weer verwees naar @heyjudeonline die weer verwees naar dr. Christal Noble. En Darce die verwees naar JLeister en @sujokat.

Ik ben wel benieuwd hoe anderen hun eigen leerproces ervaren als ze gebruik maken van deze middelen. Misschien leuk om hier op te reageren.

Een van de projecten die ik tegenkwam bij het nakijken van het werk van studenten was een project over het maken van kaas. Wat ik hier zo mooi aan vond was de manier waarop de student haar verslag heeft vormgegeven. Het proces van kaasmaken heeft ze bijvoorbeeld helemaal in beelden vastgelegd. Een mooie manier om het aan te pakken.