Op welke manier kunnen de SBL-competenties gekoppeld worden aan ICT? Oftewel: welke vaardigheden, kennis en attitudes moeten studenten ontwikkelen als leraar basisonderwijs? Dat is een vraag waarin ik me in komende postings mee bezig wil houden. Het is actueel omdat ICT op school van plan is om een assessmenttool te maken voor de Pabo.

Voor iedereen die niet weet wat SBL-competenties zijn: SBL staat voor Stichting Beroepskwaliteit Leraren. In 2004 is de wet BIO (beroepen in het onderwijs) vastgesteld. Hierin is aangegeven dat alle lerarenopleidingen hiermee moeten werken. Hier zie je hoe deze zijn uitgewerkt in 7 competenties: interpersoonlijk, pedagogisch, vakinhoudelijk en didactisch, organisatorisch, samenwerken met collega’s, samenwerken met de omgeving, reflectie en ontwikkeling. Dit zijn competenties die leerkrachten moeten bezitten. Voor het primair onderwijs vind je de uitwerking hier. Per competentie wordt aangegeven wat een leerkracht doet en wat een leerkracht aan kennis moet hebben. Ook zijn per competentie indicatoren aangegeven.

Opleidingen hebben deze competenties vertaald naar hun eigen curriculum. Er zijn uitwerkingen gemaakt om aan de competenties te werken in de verschillende fasen van de opleiding. Ook op Hogeschool Domstad, waar ik werk, hebben ze dit gedaan. Er zijn vier fasen waarin de student aan zijn competenties kan werken: de opleidingsbekwame fase, de beroepstakenbekwame fase, de werkplekbekwame fase en de startbekwame fase. Plat gezegd waren dit eerder jaar 1, 2, 3 en 4.

Het karakteristiek van de opleidingsbekwame fase is dat studenten zich oriënteren op de opleiding. Aan het eind van het jaar moeten studenten een beeld hebben of het beroep iets voor hen is of niet. In de beroepstakenbekwame fase verdiepen studenten zich in vaardigheden en kennisdomeinen (zowel vakinhoudelijk als op metaniveau). De eerste twee fasen heten de majorfase. Hierin krijgt de student een basis. Na de majorfase komt de student in de minorfase. Het kenmerk van de minorfase is profilering.

Bij ons is de minorfase opgedeeld in de werkplekbekwame fase en de startbekwame fase. Bovendien is bij ons is elke fase nog een keer weer opgedeeld in een beroepsminor (soort vervolg van de major) en een profielminor (het echte specialisatiegedeelte).

Kern is dus: 7 competenties waar de student in een aantal fasen mee in aanraking komt.

Specifiek wil ik dus kijken naar welke vaardigheden, kennis en attitudes op het gebied van ICT de student moet verwerven.

Om hiermee een begin te maken wil eerst kijken naar een aantal bestaande producten. Allereerst kijk ik naar de Assessmenttool (didactiek, lesvoorbereiding, organisatorisch, rondom het onderwijs) zoals die al is ontwikkeld. Ik kijk ook naar de vier in balans (visie op onderwijs, kennis en vaardigheden, educatieve software en content, ict-infrastructuur). Een andere interessante bron vind ik het diamantmodel zoals de Vlamingen die gebruiken.

Misschien kennen anderen nog meer interessante bronnen? Het gaat dan om de vraag welke kennis en vaardigheden studenten zouden moeten verwerven. Daarbij zou een onderscheid kunnen worden gemaakt tussen een basisprogramma voor alle studenten en een specialisatieprogramma. Ontwikkelingen zoals de e-coach passen hier ook in. Ik ben benieuwd.