Voor hun afstudeerscriptie (het meesterstuk op Hogeschool Domstad) hebben Ilona Peters en Miranda Flipsen een stuk geschreven over zelfstandig werken en ICT. Aanleiding voor het schrijven van het meesterstuk was het feit dat de stagescholen bezig zijn met het invoeren van zelfstandig werken. De school van Ilona doet bovendien mee aan het project Samen Deskundiger van Stichting Kennisnet Ict op school.
Eerst hebben ze een enquête afgenomen om erachter te komen wat de scholen onder zelfstandig werken verstaan. Dit was hun beginsituatie. Hun leervraag die centraal stond is:
“Hoe kunnen wij ICT breder inzetten binnen de lijn van zelfstandig werken naar
zelfverantwoordelijk leren?”
Ze hebben in hun meesterstuk gekeken naar de overgang van zelfstandig werken naar zelfverantwoordelijk leren, en welke modellen hiervoor geschikt zijn. Ook hebben ze gekeken naar de rol van de leerkracht in de verschillende modellen. Bij elk niveau (van zelfstandigheid naar zelfverantwoordelijkheid) hebben ze bovendien gekeken naar de inzet van ICT. Hierbij hebben ze gelet op de opbouw in verantwoordelijkheid van de leerlingen.
In de praktijk (groep 5 en 6) hebben ze dit onderzocht en geëvalueerd.
Een deel van hun conclusie luidt:
“In de praktijk is gebleken dat ICT als leermiddel erg uitdagend is voor de leerlingen. De leerlingen zijn zoals wij uitgebreid beschreven hebben in hoofdstuk 8 enthousiast en gemotiveerd aan de slag gegaan binnen de verschillende niveaus.
Wij hebben gezien dat de leerlingen over het algemeen aan de slag gingen met Internet, Word en PowerPoint. Wij denken daarom dat het belangrijk is dat zij ook in aanraking komen met andere software programma’s, zodat zij een bredere kennis krijgen van ICT. Dit heeft voordelen voor de toekomst, omdat ze dan steeds meer leuke en uitdagende ICT opdrachten binnen het zelfstandig werken uit kunnen voeren.”
Aanbevelingen voor het gebruiken van ICT tijdens het zelfstandig werken:
- Modellen van zelfstandig werken vergelijken en kijken welke het beste past bij de
visie van de school. - Kinderen om leren gaan met uitgestelde aandacht.
- Kijken naar de vaardigheden van de leerkracht binnen de verschillende niveaus van
zelfstandig werken naar zelfverantwoordelijk leren. - Observeren of testen in hoeverre de leerlingen al zorg kunnen dragen voor hun eigen werk en kijken naar de zelfverantwoordelijkheid van de leerlingen.
- Leerlingen indelen in niveau groepen op mate van zelfverantwoordelijkheid.
- Uitdagende opdrachten voorbereiden binnen de drie niveaus. Let er hierbij op dat de eigen inbreng van de leerling aansluit bij het niveau van de leerling. Zoals
bijvoorbeeld bij niveau 3 eigen keuze onderwerp, informatie zoeken, opslaan en
verwerken. - Leerlingen kennis laten maken met verschillende ICT materialen, voordat ze er
zelfstandig mee aan de slag gaan.
Het meesterstuk is hier te downloaden.
De presentatie is hier te bekijken
Een uitwerking van leerlingen die op niveau 3 bezig zijn geweest:
