Els Kuiper is onlangs met haar proefschrift “Teaching Web literacy in primary education” gepromoveerd. Een interessant onderwerp. Naast het Engelstalig proefschrift heeft ze inmiddels op verschillende plekken hierover gepubliceerd. Bijvoorbeeld op de weblog Mijnkindonline, in de brochurereeks van Kennisnet ICT op school “Wat weten we over…(webwijsheid) en gisteren zag ik via een artikel van Willem Karssenberg ook in nrc.next.
Ik vind het mooi om te zien dat zo’n belangrijk onderwerp op zo veel plekken terugkomt op zo’n toegankelijke manier. Het deed me denken aan de ORD-dagen die ik dit jaar in Groningen heb bijgewoond. Op de ORD stond de relatie tussen onderzoek en onderwijs centraal. Een van de vragen was hoe de verworvenheden van onderzoek toegepast konden worden in het onderwijs. Op de weblog ons Expertisecentrum ICT-Educatie van Hogeschool Domstad had ik hier al een stukje over geschreven.
Slavin gaf hierbij onder andere aan dat het vertalen van wetenschappelijk werk voor een groot publiek een belangrijke factor kan zijn om te zorgen voor kennisdisseminatie.
Maar goed, ik wilde het eigenlijk hebben over het onderzoek van Els Kuiper. Ze had als uitgangspunt voor haar onderzoek de vraag:
“Hoe kunnen leerlingen dan worden ondersteund bij het gebruiken van internet ten behoeve van het ontwikkelen van kennis?”
Ze heeft gekeken welke vaardigheden leerlingen nodig hebben. Ze onderscheid 3 vaardigheden: zoeken, lezen en beoordelen van informatie. Ze schrijft hierover:
“Onder zoeken valt bijvoorbeeld de vaardigheid om goede zoektermen te formuleren bij gebruik van Google. Lezen op internet houdt bijvoorbeeld in het goed gebruik kunnen maken van hyperlinks en een menustructuur op een website. Maar ook het goed lezen van de zoekresultaten van Google. Onder beoordelen van informatie valt zowel de bruikbaarheid of relevantie van de informatie als de betrouwbaarheid.”
En voor het onderwijs geeft Els Kuiper aan dat onder andere aandacht besteed kan worden aan het begrijpend lezen:
“Het ligt voor de hand om in het onderwijs in begrijpend lezen expliciet aandacht te geven aan kritisch internetgebruik. Dat betekent aanpassing van bestaande, papieren methodes: je leert internet immers niet gebruiken uit een boekje. Daarbij is het belangrijk om alert te zijn op een paradox die tijdens het onderzoek naar voren kwam.”
Een onderdeel van webwijsheid is het zoeken. Aan dit zoeken gaat natuurlijk al een fase vooraf. Namelijk het formuleren van een onderzoeksvraag. Op de website online op onderzoek worden deze stappen mooi beschreven.
De afgelopen dagen ben ik ook druk bezig met zoeken van informatie. Ik ben bezig met het ontwikkelen van lessen voor Google Earth en het samenstellen van een literatuurlijst voor Pabo-studenten als het gaat om de ICT-competenties.
Hoe ga ik hierbij te werk? Er zijn een aantal fasen te onderscheiden in mijn zoekproces. Als eerste heb ik bedacht waar ik over wil gaan zoeken. Voor het Google Earthproject zijn verschillende onderwerpen geselecteerd: Industriële revolutie, Tweede Wereldoorlog, Landbouw, Landschappen en Stad en platteland. Voor de ICT-competenties zijn dat de onderwerpen zoals ik ze benoemd heb op mijn weblog.
Daarna heb ik bedacht wat voor soort informatie ik voor de beide projecten nodig zou hebben. Voor het GE-project heb ik achtergrondinformatie nodig en verschillende media die ik kan inzetten. Voor de ICT-competenties ben ik nu op zoek naar literatuur.
Daarna heb ik gekozen van welke zoekmachines ik gebruik zou maken. Voor de achtergrondinformatie voor het GE-project wilde ik zo snel mogelijk komen tot informatie die ook op leerlingen gericht is. Ik heb daarom verschillende kinderzoekmachines geselecteerd en die gebruikt: Netwijs, Meestersipke, Davindi en ook WikiKids. Daarnaast heb ik gezocht op de beeldbank en Teleblik omdat ik wist dat daar geschikte filmpjes te vinden zouden zijn. Waar ik nog op wil zoeken is in ieder geval op leerspellen.
Voor de literatuur voor Pabo-studenten heb ik andere bronnen gebruikt. Bronnen die ik hier heb geraadpleegd zijn: DareNet, LoreNet, Scholar Google, ICT op school (de kenniswiki), Kennisnet en Google. Waar ik nog in ieder geval op wil zoeken zijn de websites van de pedagogische centra en ons bibliotheeksysteem van de hogeschool. Ook wil ik nog kijken of eventueel op YouTube, GoogleVideo, Slideshare en scribd nog interessante artikelen staan.
Ik ben nu vooral bezig met verzamelen. Als ik kijk wat het verzamelen vergemakkelijkt dan zijn dat een paar zaken. Ik weet op welke onderwerpen ik wil zoeken, ik ken verschillende bronnen de relevant zijn, ken gespecialiseerde zoekmachines en ik weet ook welke mensen zich met de onderwerpen bezig houden waarop ik zoek. Nu is dat laatste niet helemaal waar want ik weet echt niet van iedereen wat zijn specialisatie is. Maar via het zoeken kom ik daar wel achter.
Al tijdens het verzamelen van de informatie denk ik: op welke manier kan ik dit ordenen en presenteren. Een manier om het voor mezelf te ordenen is het gebruik van een woordspin. Een voorzichtig voorbeeld vind je op mijn weblog.
Dit laatste is voor mijzelf wel nodig vind ik. Ik ben (weet ik) iemand die zich eerst breed wil oriënteren en daarna gaat selecteren.
Nog iets trouwens. De websites die ik heb verzameld voor het GE-project heb ik bij elkaar gezet op een delicous pagina en de links voor de ICT-competenties gewoon in een WORD-document. Waarom dat is? Geen idee.
Ik ben wel erg benieuwd hoe anderen zoeken. Misschien kan iemand zijn zoekstrategieën toelichten?
