Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts tagged actieonderzoek

Het afgelopen half jaar heb ik onze ALBO-studenten begeleid bij het doen van actieonderzoek. Dit was de eerste keer dat ik actieonderzoek begeleidde en dat is me goed bevallen. We zijn uitgegaan van het boek dat Petra Ponte hierover schreef Onderwijs van eigen makelij. Een duidelijk boek voor opleiders die actieonderzoek begeleiden. De resultaten van het actieonderzoek zijn te lezen op de blog onderzoekdomstad.blogspot.com.
In deze post evalueer ik het verloop van het actieonderzoek. Dit heb ik gedaan aan de hand van een enquete onder de studenten.

De studenten zijn redelijk positief over het verlopen van het actieonderzoek. Voor een eerste keer vind ik dat we het zelf ook niet slecht gedaan hebben. Een paar punten die ik, als ik weer actieonderzoek zou begeleiden bij eerstejaars, zeker zal meenemen zijn:

  • concreet voorbeeld gebruiken waarmee elke stap in het proces verduidelijkt wordt
  • studenten video-opname laten maken van eigen handelen en dat als uitgangspunt nemen van start actieonderzoek
  • concreet stappenplan voor casestudy geven zodat studenten weten waar ze aan toe zijn.

De punten die ik hier boven noem wijken wel af van de stappen zoals Ponte die beschrijft. Ponte gaat bij de uitwerking van het actieonderzoek er van uit dat redelijk ervaren leraren het uitvoeren. Bij het uitvoeren met (eerstejaars) studenten moet je rekening houden met:

  • het feit dat ze nog geen uitgebreid beeld hebben van zichzelf als leraar en je ze moet helpen bij het zoeken naar woorden om hun (voorlopige) visie op onderwijs te formuleren
  • het feit dat ze afhankelijk zijn van zowel de opleiding (eisen aan eindproduct) als van de werkplek

Tot slot: in eerste instantie hadden de studenten nogal de neiging om richting ontwerpgericht onderzoek te gaan omdat ze zich vooral richtten op het ontwerpen van lessen. Door het bestuderen van een video-opname van zichzelf in de praktijk zou dit voorkomen kunnen worden.

De kenniskring Kantelende Kennis (waar ik ook deel van uit maak), onderdeel van het lectoraat Kantelende Kennis, van Hogeschool Domstad voert deze periode onderzoek uit naar het onderwerp leerbehoefte en feedback.
We doen dit onderzoek bij de eerstejaars studenten en de studenten van het derde jaar. Binnen het competentiegericht opleiden is feedback een belangrijk middel maar komt nog niet altijd goed uit de verf. Vandaar dat we hier onderzoek naar willen doen. Dit onderzoek voeren we uit middels het onderzoeksmodel van collectief kennis creëren zoals dat door het lectoraat Kantelende Kennis is ontworpen en nog steeds in ontwikkeling is.

Concreet geven we maandag een korte introductie op het onderzoek aan de eerstejaars. Daarvoor gebruiken we onderstaande presentatie

Tijdens de SLB-bijeenkomsten wordt een vragenlijst afgenomen. Dit is de standaardvragenlijst naar leerbehoeften zoals die door alle kenniskringen van het lectoraat wordt gebruikt. Deze lijst is aangevuld met vragen over feedback. Over de verantwoording van deze vragen zal ik een volgende keer een post schrijven.

Vragenlijst studenten versie 20081030 Vragenlijst studenten versie 20081030 gerarddummer Vragenlijst voor eerstejaars studenten van Hogeschool Domstad die meedoen aan het onderzoek van het lectoraat van Kantelende Kennis naar het onderwerp leerbehoefte en feedback.

Na de vragenlijst houden we nog gesprekken met groepjes studenten. In dit gesprek doorlopen we een aantal stappen:

Stap 1: Vragen of iedereen weet wat leerbehoefte is (leeromgeving, curriculum, organisatie)
Stap 2: Schrijf je eigen leerbehoefte op
Stap 3: Schrijf bij de leerbehoefte van de anderen je reactie op
Stap 4: Kies van de mindmap één onderwerp dat je verder uit wilt werken. Je schrijft dit voor jezelf op
Stap 5: Vertel wat je hebt opgeschreven. De interviewer vraagt door.
Stap 6: Nav doorvragen schrijf de student de aanvullingen op
Stap 7: Vaststellen of er zaken zijn blijven liggen
Stap 8: Samen belangrijkste conclusies formuleren

Deze gegevens (vragenlijst en gesprek) zetten we op een rij en is weer input voor een volgend gesprek.