Het afgelopen half jaar heb ik onze ALBO-studenten begeleid bij het doen van actieonderzoek. Dit was de eerste keer dat ik actieonderzoek begeleidde en dat is me goed bevallen. We zijn uitgegaan van het boek dat Petra Ponte hierover schreef Onderwijs van eigen makelij. Een duidelijk boek voor opleiders die actieonderzoek begeleiden. De resultaten van het actieonderzoek zijn te lezen op de blog onderzoekdomstad.blogspot.com.
In deze post evalueer ik het verloop van het actieonderzoek. Dit heb ik gedaan aan de hand van een enquete onder de studenten.
De studenten zijn redelijk positief over het verlopen van het actieonderzoek. Voor een eerste keer vind ik dat we het zelf ook niet slecht gedaan hebben. Een paar punten die ik, als ik weer actieonderzoek zou begeleiden bij eerstejaars, zeker zal meenemen zijn:
- concreet voorbeeld gebruiken waarmee elke stap in het proces verduidelijkt wordt
- studenten video-opname laten maken van eigen handelen en dat als uitgangspunt nemen van start actieonderzoek
- concreet stappenplan voor casestudy geven zodat studenten weten waar ze aan toe zijn.
De punten die ik hier boven noem wijken wel af van de stappen zoals Ponte die beschrijft. Ponte gaat bij de uitwerking van het actieonderzoek er van uit dat redelijk ervaren leraren het uitvoeren. Bij het uitvoeren met (eerstejaars) studenten moet je rekening houden met:
- het feit dat ze nog geen uitgebreid beeld hebben van zichzelf als leraar en je ze moet helpen bij het zoeken naar woorden om hun (voorlopige) visie op onderwijs te formuleren
- het feit dat ze afhankelijk zijn van zowel de opleiding (eisen aan eindproduct) als van de werkplek
Tot slot: in eerste instantie hadden de studenten nogal de neiging om richting ontwerpgericht onderzoek te gaan omdat ze zich vooral richtten op het ontwerpen van lessen. Door het bestuderen van een video-opname van zichzelf in de praktijk zou dit voorkomen kunnen worden.
