Gerard Dummer

Voor mijn promotietraject ben ik bezig met het ontwikkelen van een lessenserie (programmeren van apparaten). Momenteel loopt er weer een ronde in de praktijk. Ik gebruik daarbij de Makecode en Microbit als platform en hardware om mee aan de slag te gaan. Dat is onder andere ingegeven door het feit dat veel scholen werken met Chromebooks die geen aanvullende software geïnstalleerd krijgen. Makecode en de Microbit werken goed samen zonder dat er extra software geïnstalleerd moet worden. Op de microbit kunnen ook goedkope motoren worden aangesloten.

 

Met behulp van bijvoorbeeld het motor-block van Kitronik.

De opstellingen die de leerlingen in de klas daardoor gebruiken zijn niet zo duur. Niet zo duur vergeleken met de spullen van Lego.

En toch heb ik nog eens een opstelling gemaakt met Lego-materialen. Hiervoor zijn verschillende redenen. De eerste is dat ik de materialen die ik nu gebruik ook wel kwetsbaar vind. De motoren haperen af en toe een klein beetje waardoor leerlingen die de code goed hebben gemaakt niet direct de juiste feedback krijgen van de hardware. En dat is wel een belangrijk aspect. Een tweede reden is dat de manier waarop Makecode en Microbit met elkaar samenwerken wel handig is maar nog handiger zou kunnen. In Scratch kan ik een code maken bijvoorbeeld en direct uitproberen met de Lego. Met Makecode en Microbit moet ik de code eerst downloaden op de Microbit. Dat is echt een hinderlijke hindernis in de klas voor de snelheid. Ook al is het nu enigszins gemakkelijker gemaakt door het koppelen van de Microbit.

Ik heb de Chromebook als uitgangspunt genomen omdat dat de hardware is die je op de meeste basisscholen tegen kunt komen. Om op de chromebook te werken met Scratch in combinatie met de Microbit en Lego moet je gebruik maken van de app van Scratch uit de ChromeStore. Die is eenvoudig te downloaden. In eerste instantie wilde ik gebruik maken van Lego WeDo. Maar daar liep ik al snel mee vast want die biedt maar twee aansluitingen. Voor de opstelling die ik wilde gebruiken had ik meer nodig. Dan kom je al snel uit bij de grote broer: Lego Mindstorms.

Hieronder zie je de opstelling (voor een parkeerplaats) zoals ik die (zo eenvoudig mogelijk) gemaakt heb. Je ziet de slagbomen links en rechts en (als een compromis) een sensor (druk sensoren) die “meten” hoeveel auto’s er binnen zijn gekomen.

 

De microbit stuurt de slagbomen aan. Knop B bedient de ingang. Knop A bedient de uitgang.

In Scratch heb ik de code gezet waarbij ik de toevallige logica van knop A en motor A (en datzelfde voor B) aan elkaar gekoppeld heb.

Het werkt echt perfect. De motoren haperen niet. Er hoeft niets gedownload te worden. En toch zal ik het niet gebruiken. Want als ik dit met een klas wil gaan doen moet ik (zoals ik nu werk) aardig wat motoren aanschaffen en die kosten 30 (voor de medium) tot 40 (voor de grote) euro per stuk. De opstelling die je hier ziet staan kost: 2 motor a 40 euro, 1 intelligent brick voor minimaal 200 euro, 2 aanraak sensoren van 20 euro en nog wat klein grut  a 10 euro al snel 330 euro. Als ik hiervan in ieder geval 5 opstelling van wil hebben dan ben ik snel 1650 euro kwijt. En dan heb ik het over de uitgeklede versie zoals je die hier ziet. Koop je 5 complete EV3-sets dan ben je minimaal 2100 euro kwijt.

Maar! Als er een school is die zegt: wij hebben LEGO  EV3 sets voor de hele klas beschikbaar en we willen wel meewerken aan jouw onderzoek dan houd ik me van harte aanbevolen! Ik ben namelijk ook benieuwd wat het effect is van het gebruiksgemak.

Gisteren heb ik voor de Da-Vinci groep van Montessorischool Pallas Athene uit Amersfoort een Scratchles verzorgd. Oud-student Nienke de Jong, nu werkzaam op Pallas Athene had me gevraagd of ik hier aan mee wilde werken. Zij is met de kinderen bezig met een project over water in Nederland. De kinderen maken over dit project een animatie in Scratch. Voorafgaand aan deze les hadden de kinderen zich al verdiept in het onderwerp water in Nederland en hadden ze een begin gemaakt van een storyboard. De les die ik gaf was dus de derde in een reeks. In deze les heb ik hen handvatten gegeven om met Scratch een animatie te maken.

Mijn eerste evaluatie van deze les, twitterde ik gisteren ook al:

Te kort, te veel maar erg leuk! Mijn eerste evaluatie na les met #scratch op #pallasathene #amersfoort binnenkort de blog hierover.

— gerarddummer (@gerarddummer) 17 mei 2016

Een les van een uur is voor de kinderen precies lang genoeg maar om hen helemaal op weg te helpen net te kort, vond ikzelf.

Hoe heb ik het aangepakt?
In de les wilde ik verschillende aspecten aan bod laten komen. Belangrijkste doel van de les was natuurlijk dat kinderen in staat zijn om een animatie te maken in Scratch. Maar ik wilde hen ook nog een aantal andere zaken meegeven. Zoals leren dat debuggen hoort bij Scratch, dat ze een groot project leren opknippen in kleinere stukken (decompose) en dat ze een projectplanning kunnen gebruiken om overzicht te houden waar ze mee bezig zijn.

Het eerste doel heb ik, denk ik, behaald. De overige doelen niet of minder. De oefeningen rondom debuggen heb ik overgeslagen. Het opknippen en plannen heb ik alleen genoemd.

Ter introductie heb ik hen een animatie laten zien waarin ik mijzelf voorstel:

Het idee van voorstellen heb ik uit het boek Creative Computing van ScratchEd dat in het Nederlands is vertaald door Cobi van de Ven.

Daarna heb ik hen, met minimale instructie over Scratch (dit is Scratch, dit zijn de scripts, zo kun je ze aan elkaar klikken, zo kun je ze laten beginnen) Scratch laten verkennen. Ook deze opdracht komt uit het boek Creative Computing.

Opdracht 2 was bedoeld om de kinderen te wijzen op de Tips-functie in Scratch en hen kennis te laten maken met de scripts die helpen om een animatie te maken.

Ik merkte dat de kinderen bij opdracht 1 heel fanatiek al met Scratch aan de slag waren gegaan en het een beetje jammer vonden dat ze nu opeens een andere opdracht moesten doen. Voor een volgende keer zou ik de beginopdracht dus iets meer sturen en er voor zorgen dat het animeren van je naam meer aansluit op de verkenningsfase.

Ik merkte ook dat het handig was om steeds naar een tijdje gewerkt te hebben, gezamenlijk even een paar belangrijke hobbels door te spreken. Een paar bekende hobbels waar iedereen tegenaan loopt zijn:
* als ik mijn sprite heen en weer laten lopen tot de rand dan loopt hij op de kop terug

Oplossing is om de draaistijl van de sprite aan te passen.

* Ik wil mijn sprite laten draaien maar ik zie niets gebeuren:

Oplossing is dat je het draaien tijd moet geven:

Verder gaf ik in de loop van de les steeds meer tips over Scratch:
* Wist je dat een sprite verschillende uiterlijken kan hebben?

En dat je die uiterlijken na elkaar kunt laten verschijnen:

Materialen
Ik had een Scratchanimatie gemaakt waarin alle aspecten die aan bod moesten komen al verwerkt zaten:bewegen, muziek, wisselen van achtergrond, verschijnen en verdwijnen van teksten. Dat was heel handig om steeds weer erbij te pakken. Zo van: kijk, zo kun je het aanpakken.

Ik had ook een presentatie gemaakt om mijn verhaal te ondersteunen

En tot slot een website waarop alle opdrachten en linken te vinden waren die we gingen gebruiken.

Verder had ik nog een studio klaargezet voor de animaties. Maar daar hebben we geen gebruik meer van gemaakt.

Tot slot
Zoals je waarschijnlijk merkt, had ik meer dan genoeg materiaal om te gebruiken. Teveel voor een te korte tijd. Ik wilde aan teveel aspecten aandacht besteden (die heb ik deels overgeslagen). Een volgende keer ben ik in staat om het nog meer te stroomlijnen.

Belangstelling om ook leerlingen ook kennis te laten maken met Scratch? Ik kom graag langs om hen te helpen! Of samen met jullie na te denken over de mogelijkheden.

Meld je aan voor de kickoff van ScratchMatch via www.scratchmatch.nl! ScratchMatch is de landelijke wedstrijd voor leerlingen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs om het gaafste Scratch project te maken. Op zaterdag 10 oktober is de kickoff in Utrecht van 10.00 tot 14.30 (Hogeschool Utrecht, Padualaan 97). Je kunt daar kennis maken met het programma Scratch en je aanmelden voor ScratchMatch.

Het idee van ScratchMatch
In het schooljaar 2015/2016 start ScratchMatch, een uitdagende en laagdrempelige manier om leerlingen op een leuke manier kennis te laten maken met programmeren. Het idee is eenvoudig: kinderen programmeren in kleine teams (maximaal vier leden) een eigen project (animaties, kunst, spelletjes, muziek of verhalen).
ScratchMatch is een wedstrijd in drie ronden. De eerste ronde is de schoolcompetentie. De tweede ronde de regionale finale en de derde ronde de landelijke finale.

Schoolcompetitie
De eerste ronde is op school. Je speelt elkaars project en daarna mag je punten geven. Let op: je mag geen punten aan jezelf geven, maar alleen aan projecten van anderen. Het populairste project wint de schoolcompetetie en gaat door naar de regiofinale.

Regionale finale
De regiofinales zullen op zaterdag 13 februari gespeeld worden. Tijdens de regionale finale spelen alle schoolwinnaars tegen elkaar. Nadat je elkaars project hebt gespeeld, stem je op de projecten die je het leukst vond.
Naast het spelen van elkaars projecten, leg je aan de jury uit hoe je het spel hebt gemaakt. Samen duik je in de code en laat je zien dat jij een echte codekraker bent! De winnaars van de regionale finales gaan door naar de landelijke finale.

Landelijke finale
De landelijke finale is op zaterdag 23 april 2016 in Utrecht. Tijdens de landelijke finale speel je de projecten van de andere regiowinnaars. Ook hier stem je op elkaars project. Zo worden nummer 1, 2 en 3 bekend gemaakt. Daarnaast is er de juryprijs. De jury kijkt naar originaliteit, creativiteit en programmeerkwaliteiten. Je kunt als team zowel de publieksprijs als de juryprijs winnen.

Meedoen?
Wil je meer informatie? Kom naar de kickoff op zaterdag 10 oktober. Je leert dan direct een tof project bouwen in Scratch! Of kijk op www.scratchmatch.nl en meld je aan voor ScratchMatch. Deelname is gratis en opgeven kan tot 1 december 2015.

ScratchMatch news 1

Afgelopen week was de Scratchconferentie 2015 in Amsterdam en ik was er een paar dagen bij. Het was een inspirerende conferentie! In deze blogpost zal ik mijn indrukken verwerken.

Vooraf
Vooraf nog even het volgende. Binnen onze Pabo (en alle andere) gaan we meer aandacht besteden aan Wetenschap en Technologie. Hierbinnen spelen onderzoekend en ontwerpend leren een belangrijke (didactische) rol. In dit kader richten we ons vanuit ICT en Onderwijs op het onderwerp makermovement. En binnen dit onderdeel richten we ons vooral op de driedeling die Sylvia Libow Martinez en Gary Stager gebruiken in hun boek Invent to Learn: Fabricating, Physical computing en Programming. Bekijk voor een toelichting daarop de clip van mijn collega Don Zuiderman:

Scratch past dus in dit kader. Het is een manier om op een toegankelijke en aantrekkelijke manier met het onderwerp programmeren aan de slag te gaan.

Programmeren
Het onderwerp programmeren heeft in zichzelf ook een belangrijke waarde. Dat wordt duidelijk gemaakt door allerlei economische lobbygroepen. Van verschillende kanten wordt echter aangegeven dat alleen zo’n economisch perspectief (we hebben programmeurs nodig voor de toekomst) wel erg eenzijdig is. In een van de keynotes gaf Beat Döbeli Honegger uit Zwitserland een mooi overzicht waarom programmeren zo waardevol kan zijn:

1) explanation of the world (grip krijgen op de wereld om je heen)
2) generic competences (algemene competentie; manier om het probleemoplossend vermogen te vergroten’
3) didactical (spreekt bepaalde doelgroep van kinderen aan; succeservaring voor kinderen)
4) preparation for study and job (voorbereiding op studie en beroep; het economisch argument)

Zijn presentatie vind je hier.

Keynote Mitch Resnick
Mitch Resnick is de bedenker van Scratch en een inspirerende spreker. Hij gaf in zijn keynote een paar interessante zaken aan. Redenen om met Scratch aan de slag te gaan zijn verwoord in dit mooie getekend verslag:

1) develop your voice
2) thinking and how to work with others
3) identity: how do you see yourself as a member of the community

De insteek van Resnick zit veel meer op generieke vaardigheden en burgerschap. Het is dezelfde insteek die ik zie bij mensen die actief bijdragen aan Wikipedia of onderwijsvernieuwers. De sfeer had deze conferentie ook.

Een ander mooi punt uit de keynote van Resnick was de term “interest based pathways”. Wil je verschillende kinderen interesseren in het programmeren dan moet je differentiëren in de aanpak. De aanpak van MIT is om dat thematisch te doen (bijvoorbeeld via Hip Hop) en via Microworlds. Microworlds is een uitgeklede en voorgestructureerde omgeving waarin kinderen kunnen programmeren. Voorbeeld van Hip Hop vind je hier.

Tot slot liet hij de omgeving ScratchX zien. In deze omgeving zijn de verschillende extensies van scratch te bekijken en toe te voegen.

Phill Bagge
Wat een enthousiaste spreker is dit zeg! Veel ervaring in het Engelse onderwijs in het geven van programmeerlessen. Van hem hoorde ik de term computational thinking and doing voor het eerst. Zijn belangrijkste les is dat je geen oplossingen moet proberen te geven maar hints en strategieën. Dit ter zelfbescherming en om de hulpeloosheid te doorbreken. Hij maakt onderscheid in twee soorten hulpeloosheid: de lieve en de argressieve.

Verder ging hij in op onderwerpen die belangrijk zijn bij het leren programmeren: decomposing (ontleden van een probleem) en debugging (problemen oplossen). Verder geeft hij aan dat het bij programmeren gaat om het werken met algoritmes (stappenplannen om iets uit te voeren), generalisaties (wat werkt in de ene situatie kan ik toepassen in de andere), abstraction (de overbodige informatie leren weglaten zodat je met de kern van het probleem kunt werken).

Zijn website boordevol informatie vind je hier. Binnenkort verschijnt ook zijn boek over Scratch.

Workshops
De rest van de conferentie heb ik workshops bijgewoond om mijn vaardigheden rondom Scratch te verhogen. De eerste workshop (New Dimensions to Scratch with littleBits and Leap Motion) viel voor mij jammer genoeg in het water omdat ik eduroam niet aan de praat kreeg.

De tweede workshop was Fun with Scratch Junior and other coding games. Daarbij ik samen met iemand anders een tijd bezig geweest met LightBot. Een leuke app waarin je steeds complexere programmeerproblemen moet oplossen.

De mensen van Coding and Bricks lieten Scratch samenwerken met Lego WeDo. Het leuke van hun opzet was dat zij een verhaal als uitgangspunt gebruiken waarin problemen zitten die door programmeren in Scratch en bouwen met Lego WeDo. Zo moesten we het poppetje Scratch uit handen zien te houden van Sulfator. Zo moesten we een brug bouwen die open en dicht ging en moesten we een kooi open laten gaan om Scratch te laten ontsnappen.

In de workshop Scratch in Science: Creating Experiments and Making Sense of the Data gehouden door Steve Holmes uit Ierland konden we allerlei sensoren aansluiten op Scratch en metingen verrichten.

In de workshop Hip-Hop Dance and Scratch hebben we in de al eerder genoemde Microworld een hip-hop nummer gemaakt.

Tot slot in de workshop Round the Circuit verbonden we de MakeyMakey met Scratch en bouwden zo een basgitaar. In Scratch zetten we een basgitaarcursus in elkaar! Erg leuk om te doen.

Tot slot
Bekijk zeker de keynote Linda Liukas, huur de mensen van getekend verslag ook een keer in en ga zelf een keer aan de slag met Scratch!

Wie doet mee met het organiseren van een landelijke Scratch-wedstrijd voor het PO en VO? Idee van de wedstijd is simpel: wie bouwt het leukste spel? Opzet van de wedstrijd is als volgt: leerlingen bouwen in Scratch een spel. Leerlingen mogen dat alleen doen of in een groepje. Alle leerlingen van een school die hebben meegedaan, doen mee aan de schoolcompetitie. Ze spelen elkaars spel en stemmen op het spel dat ze het leukst vinden. Ze mogen daarbij natuurlijk niet op hun eigen spel stemmen (opzet zoals in het Eurovisiesongfestival). Het team dat het leukste spel heeft gemaakt volgens de anderen gaat door naar de provinciale competitie. Daar speelt het team de spellen van de andere schoolwinnaars. Ook hier stemmen de teams op elkaars spel. Per provincie komt er weer een winnaar uit. Deze provinciewinnaars gaan door naar de landelijke finale. En daar spelen de provinciewinnaars tegen elkaar en komt er een nummer 1, 2 en 3 uit.

Samen organiseren?
Dat is het idee. Nu nog mensen die het samen met mij willen organiseren. Voor de organisatie mag iedereen die zich hiertoe aangetrokken voelt zich melden. Belangrijk om te weten dat ik geen bedrijf ben en dus geen geld heb om iemand te betalen. Als je meedoet, doe je dat omdat je het leuk vindt om dit op te zetten. Als jij toevallig iemand bent die dit wil sponsoren dan hou ik me natuurlijk van harte aanbevolen! Zonder sponsoring zullen we dit denk ik niet van de grond krijgen. Mogelijkheden tot sponsoring kunnen we bespreken.

Wat is er voor nodig?
Om dit te laten slagen is er wel het een en ander nodig. Een online omgeving waar mensen zich kunnen aanmelden en informatie kunnen vinden. Per provincie een locatie en coördinator die de provinciale wedstrijden organiseert. En voor de landelijke finale natuurlijk ook een plek waar dit gehouden kan worden. En voor de winnaars moeten er natuurlijk leuke prijzen komen!
Waarschijnlijk is er nog veel meer voor nodig. Daarom zoek ik ook mensen die dit landelijk met mij willen coördineren. Ik denk dat als we dit met een groep trekken we iets moois van de grond kunnen krijgen.

Waarom doe ik dit?
Ik heb nu al een paar keer kunnen ervaren hoe leuk het is om in Scratch iets te bouwen en hoeveel mogelijkheden het programma kent. Ik denk dat de opzet van een wedstrijd een mooie manier is om kinderen in aanraking te brengen met programmeren. Dit geldt voor alle kinderen en jongeren. Ook voor diegenen die later geen programmeur willen worden.

Contact
Wil je meehelpen bij de landelijke organisatie? Wil je meehelpen als provinciale coördinator? Wil je meedenken met de verdere opzet van deze wedstrijd? Ken je mensen die ik hiervoor zeker zou moeten benaderen? Heb je tips of ideeën? Neem dan contact met mij op. Dat kan via de mail (gerarddummer apenstaartje hotmail punt com), via twitter (@gerarddummer) of als comment onder dit bericht.
Als er genoeg enthousiastelingen voor zijn die mee willen helpen met organiseren dan hou ik een eerste bijeenkomst om alle plannen verder door te spreken.

O ja
Scratch is een gratis programma dat online gebruikt kan worden. Er zijn dus geen kosten aan verbonden om mee te doen. Bovendien zijn er heel veel handleidingen online te vinden die uitleggen hoe je het kunt gebruiken.