Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts tagged vakoverstijgend werken

Tekst en beeld zijn al duidelijk aanwezig in het kader van mediawijsheid. Maar getallen zie ik nog niet zo direct terugkomen. En toch is dat onderwerp dat centraal stond in het overleg dat wij hadden vandaag met onze rekencollega’s.
We zijn druk bezig met het voorbereiden van het volgende thema (thema 6). En ook in dit thema werken we samen met de rekencollega’s. In het vorige thema stond de interactieve nabespreking met behulp van het digibord centraal. Het volgende thema gaat over vakoverstijgend werken (of: projectmatig werken, thematisch werken, vakgeïntegreerd werken). Bij vakoverstijgend werken hanteren we vanuit ICT de volgende vierdeling:

  • mogelijkheden van ICT tijdens de introductie;
  • mogelijkheden van ICT tijdens het doen van onderzoek;
  • mogelijkheden van ICT tijdens samenwerken en discussiëren;
  • mogelijkheden van ICT tijdens het presenteren.

Vorig jaar behandelden we deze onderwerpen allemaal zelf in de les. Nu proberen we dit samen met de collega’s van Rekenen, Nederlands en Geschiedenis te combineren. En vandaag hadden we dus overleg met de rekencollega’s.

Voor de combiles rekenen en ICT richten we ons op de tweede stap uit de vierdeling: mogelijkheden van ICT tijdens het doen van onderzoek. In combinatie met rekenen levert dit het volgende op: met een rekenbril kijken naar de mogelijkheden die ICT biedt bij het doen van onderzoek.

De vraag is natuurlijk: hoe kun je met een rekenbril kijken naar de mogelijkheden van ICT bij het doen van onderzoek? Daarvoor moet je iets weten over wat de didactiek van rekenen is en wat de mogelijkheden van ICT zijn. Vanuit rekenen is een van de aspecten die belangrijk is: het kritisch kunnen omgaan met getallen in de wereld om je heen. Traditioneel zijn dit opdrachten die ook wel bekend staan onder de naam: “rekenen met de krant”. In dit soort opdrachten staat een krantenartikel centraal waarin rekenkundige informatie staat vermeld met, kort door de bocht geformuleerd, de vraag: klopt dit? Dit soort opdrachten kun je ook doen als je het internet gebruikt. Het komt daarmee in het kader te staan van de vraag: klopt deze informatie die ik vind op internet als ik die vanuit een rekenkundige kant bekijk? Het maakt daarmee deel uit van mediawijsheid.

Concreet voorbeeld

We hadden studenten in thema 5, om te laten nadenken over informatie-/ zoekvaardigheden, de volgende vraag voorgelegd:

Hoe lang is het lopen van het Centraal Station in Amersfoort naar ons nieuwe gebouw?

Voor deze vraag moet je beschikken over een aantal informatievaardigheden. Je moet namelijk bedenken dat je het adres van de nieuwe hogeschool moet opzoeken (welke zoekwoorden gebruik ik hiervoor) en je moet weten dat je een website kunt gebruiken waarop je die informatie kunt invoeren (bijvoorbeeld Google Maps). Daarna moet je weten hoe je de informatie invoert op de website (onderdeel Routebeschrijving, van A naar B: A) Centraal Station Amersfoort; B) De Nieuwe Poort, Amersfoort; en optie Lopen kiezen). Dan zou dit de route kunnen zijn die je krijgt:

Maar iedereen die al wel eens naar de nieuwe hogeschool is gelopen weet dat je beter de achteruitgang kunt nemen:

Google rekent dan direct voor je uit dat deze 800 meter in zo’n 9 minuten gelopen kan worden.

Google rekent het je dus voor. Maar klopt het ook wat er staat? Kun je ook nagaan of de berekening die Google gemaakt heeft ook klopt? En die vraag is waar het rekenkundig dus interessant wordt. Wat als je 800 meter in 9 minuten loopt, hoeveel kilometer per uur loop je dan? En is dat snel? Is dat een snelheid die jij zou kunnen volhouden, of geldt dat voor een volwassen iemand?
Kritisch omgaan met rekenkundige informatie op internet. Ik vond het overleg erg interessant. Aan studenten straks de opdracht om hun eigen kritische vragen te stellen en hier kinderen weer bewust van te maken. Ik ben benieuwd met wat voor rekenproblemen zij komen en hoe ze dit verbinden met projectmatig werken.

Deze week ben ik weer begonnen met een nieuw thema voor de studenten. Dit keer gaat het over vakoverstijgend werken en ICT. Ik schreef daar eerder al over. Nadat ik alle lessen gegeven had merkte ik dat ik hier nog niet tevreden over was. Dit kwam vooral omdat ik merkte dat deze manier nog niet aansloot bij de belevingswereld van de student. Ik kon maar moeilijk de termen web 2.0, connectivisme en mobile learning aan hen verkopen.
Achteraf gezien vind ik dit ook niet zo verwonderlijk: ze zijn hier helemaal niet mee bezig. Ze zijn wel bezig om een project te doen op school. Of ze proberen een verhalend ontwerp in elkaar te zetten. Daarom probeer ik het dit jaar anders aan te pakken. Ik benadruk nog meer de mogelijkheden van ICT binnen de verschillende fasen van een project en verhalend ontwerp.
Naar mijn idee zijn er vier mogelijkheden om ICT in te zetten binnen een project of verhalend ontwerp. Dat is tijdens de introductie, in de fase dat kinderen op onderzoek uit gaan, als ze willen discussiëren of overleggen en als ze moeten presenteren.
In de eerste bijeenkomst heb ik laten zien hoe je een mindmap kunt gebruiken om een onderwerp te introduceren. We hebben daarvoor het programma Freemind gebruikt. Ook heb ik de mogelijkheden van Google Earth laten zien voor een introductie.
In de tweede fase heb ik de studenten duidelijk gemaakt dat leerlingen moeten beschikken over informatievaardigheden. De huiswerkopdracht die ze hebben gekregen is om een mindmap te maken van de literatuur die ze moeten bestuderen over informatievaardigheden. In Google Earth moesten de studenten zelf een tour maken. Ook hiervoor hebben ze een huiswerkopdracht gekregen.
Volgende week gaan we verder met onderzoek doen door leerlingen en kijken we ook naar de andere fasen (discussiëren en overleggen en presenteren).

De afgelopen weken ben ik bezig geweest met het maken van een nieuw document voor de tweedejaars studenten. Dit maal was het onderwerp Vakoverstijgend werken (het is hier te downloaden). Dit thema staat nu centraal. De studenten lopen stage in de bovenbouw. Het document is bedoeld om studenten voor te bereiden op de kennistoets en casustoets. Ook staan er suggesties voor bewijslast in voor het portfolio. De volgende onderwerpen komen aan bod:

  • Mogelijkheden ICT binnen projectwerk en verhalend ontwerp
  • Cognitivisme, constructivisme en connectivisme
  • web 2.0
  • mobile learning
  • veilig en verantwoord computergebruik
  • Webwijsheid
  • Webquest
  • games
  • wiki
  • podcast
  • Google Earth
  • Weblog

Bij het samenstellen van het document heb ik verschillende bronnen geraadpleegd. Hieronder die bronnen nog een keer op een rijtje:

Pabotool
http://pabo.onderwijstools.nl/

Projectonderwijs en verhalend ontwerp
Alkema E., Van Dam E., Kuipers J., Lindhout C., Tjerkstra W. (2006). Méér dan onderwijs. Van Gorcum, Assen. (Te vinden op sherpa-pro)

www.kenniswiki.nl/wiki/Digitaal_schoolbord

www.verhalendontwerpen.nl/Literatuur/index_literatuur.htm

Cognitivisme, constructivisme en connectivisme
Kok (2006). Talenten transformeren, over het nieuwe leren en nieuwe leerarrangementen. Fontys Hogescholen. Eindhoven. Internetlink: http://www.fontys.nl/generiek/bronnenbank/sendfile.aspx?id=11621

Discussie over het nieuwe leren: www.extranet.ou.nl/inter-studie-alg-o31411/Symposium5/materiaal/bronnenmateriaal/Nieuweleren_discussie_PS.PDF
www.connectivism.ca/about.html

Web 2.0
www.ictopschool.net/kennis/vraagstukken/0092/

Mobile learning
http://users.edte.utwente.nl/kommers/oratie.pdf
www.kenniswiki.nl/wiki/Mobile_learning
www.ictopschool.net/Themapagina/pda-in-het-onderwijs
http://waag.org/
www.futurelab.org.uk/

Veilig en verantwoord computergebruik
www.kenniswiki.nl/wiki/Gezond_computeren
www.planet.nl/planet/show/id=1096809/sc=73d234
www.pestweb.nl
http://veilig.kennisnet.nl/
www.stopdigitaalpesten.nl/
www.iksurfveilig.nl/
www.albion.com/netiquette/index.html
www.disney.nl/DisneyOnline/CyberNetiquette/

Webwijsheid en mediawijsheid
http://mediawijs.kennisnet.nl/
www.kenniswiki.nl/wiki/Webwijsheid

Webquests
www.webquests.nl
www.webkwestie.nl
http://webquest.kennisnet.nl/
http://webquest.kennisnet.nl/webquest_maker
http://virtual-architecture.wm.edu/Foundation/Articles/StructuresSequences.pdf

Games
Berg, M. Van den, Simons, R.J.(2007). Wat weten we over gaming in het PO en VO. ICT op school, Zoetermeer.
Slot, R. (2006). Gamenderwijs, het toepassen van gaming op een Jenaplanschool. Meesterstuk Hogeschool Domstad. Utrecht. Ook te vinden op: http://www.gerarddummer.nl/meesterstuk/Meesterstuk_Gaming_WO_en_Jenaplan.pdf
www.gamemakerkids.nl/
www.make-a-game.nl/
www.stagecast.com/
www.squeakland.org/
www.kidsprogramminglanguage.com/nederlands/
www.mlgk.nl/
www.seriousgames.org/index2.html
http://gaming.kennisnet.nl/
www.spelletjesplein.nl/
www.games2learn.nl/wiki/Hoofdpagina
www.games2learn.nl/wiki/Virtueel_Zoetermeer
www.games2learn.nl/images/8/85/VirtueelZoetermeer-lesprogramma.pdf

Wiki
www.wikikids.nl
http://blogger.xs4all.nl/elkedas/archive/2006/11/25/155615.aspx
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina
http://educationalwikis.wikispaces.com/Examples+of+educational+wikis

Podcasts
www.ossinhetonderwijs.nl/index.php?module=pagesetter&func=viewpub&tid=10000&pid=19
www.mees.ws/
http://dehooiberg.websitemaker.nl/groep7a/
http://dehooiberg.websitemaker.nl/groep7a/1363907
www.de-hooiberg.nl/podcastproject/
www.epnweb.org/

Google Earth
www.geography.org.uk/projects/gtip/thinkpieces/gis/#2
www.edugis.nl/
www.werkenmetgoogleearth.nl
www.earthquests.nl.
www.kenniswiki.nl/wiki/Google_Earth

Weblogs
www.manssen.nl/Computersindeklas/dossiers/dossier-webloggen/soortenklassenlogs.htm
www.blogger.com
www.web-log.nl
www.manssen.nl/Computersindeklas/surftips/klassenweblogs.htm

Bewijslast
Hoogeveen, P. Winkels. H. (2005)Het didactische werkvormenboek.Variatie en differentiatie in de praktijk. Van Gorcum. Assen. (Ook te vinden op sherpa-pro).
www.fi.uu.nl/rekenweb/leraren/matrix.xml

De studenten ontvangen dit document in onze ELO.

In deze periode zijn de tweedejaars studenten van Hogeschool Domstad bezig met het thema “Vakoverstijgend werken”. Onderdeel van dit thema is ook ICT. En net zoals in de vorige periode (waarin signaleren en analyseren van verschillen centraal stond) stel ik voor de studenten ook deze keer weer een document samen waarin ze alle benodigde informatie kunnen vinden. Ik ben nu bezig met het beschrijven van de mogelijkheden van de wiki. Een onderdeel van de beschrijving is ook het geven van voorbeelden. Natuurlijk noem ik WikiKids maar ben ik ook nog op zoek gegaan naar andere wiki’s. Een mooi overzicht vond ik bij wikispaces: Educational wiki’s. Meer dan 80 educatieve wiki’s vanover de hele wereld. Een mooie bron om in te grasduinen.

Als het document helemaal klaar is zal ik het ook op mijn weblog publiceren.