Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts tagged collectief praktijkonderzoek

Op 20 april 2011 was de afsluiting van het lectoraat Kantelende Kennis. Deze afsluiting vond plaats in de vorm van een event. Tijdens dit event konden deelnemers kennis maken met de stappen uit de cyclus van collectief leren. Deze cyclus is tijdens de looptijd van het lectoraat onderzocht. Het event bestond uit workshops, lezingen, een presentatie van Hans van Breukelen, uitdelen van presentjes aan de deelnemende basisscholen en het uitreiken van de prijs voor mooiste filmpje.


Workshops

Er waren vier workshoprondes deze dag waarin mensen in steeds een half uur kennis maakten met een of meerdere stappen uit de cyclus. Per hogeschool hadden we de workshop voorbereid en met elkaar uitgewisseld. In de eerste ronde moesten mensen een gezamenlijke ambitie formuleren op basis van foto’s waarop kinderen te zien waren in verschillende leer-werkmomenten. Deelnemers moesten foto’s uitzoeken die voor hen goed onderwijs verbeeldde. Gezamenlijk moesten ze kijken waar ze overeenstemming konden vinden in wat hen aansprak in de verschillende foto’s.

tweede ronde
In de tweede ronde bekeken we de resultaten van de vragenlijst die we gebruikten nauwkeurig. Wat zeggen de resultaten en wat zou je op basis van deze resultaten met de kinderen willen bespreken. Ook bespraken we op wat voor manier we met gevoelige informatie om zouden gaan.

derde ronde
In de derde ronde bekeken we de bespreking van de vragenlijst zoals kinderen die hadden gehouden. De woordspinnen die zij hadden gemaakt bekeken we en bedachten wat voor consequenties zij zouden trekken hieruit. Deze ronde sloot af met een video waarin we konden zien wat de consequenties die de kinderen zelf trokken waren.

vierde ronde
In de vierde ronde keken we terug op het proces van de dag met vragen die de betrokkenheid van de groep in beeld brachten. Over de antwoorden van de deelnemers spraken we weer met elkaar.

Lezingen
De lectoren gaven een lezing over de achtergronden en resultaten van het lectoraat. Doel van de lezing was:
“Inzicht geven in ambitie, werkwijze, theorie, opbrengsten en handreikingen ten aanzien van samen leren in scholen en opleidingen.”

In onderstaande afbeelding is te zien hoe de onderzoekscyclus eruit ziet en binnen welke kaders dit kan plaatsvinden. Er moeten verschillende perspectieven zijn die invloed kunnen uitoefenen op het proces. De deelnemers moeten een gezamenlijk belang hebben om te komen tot een collectieve opbrengst.



Conclusies die we kunnen trekken zijn de volgende:

  • De fasen van de cyclus zijn voor een groot deel doorlopen. Voor een belangrijk deel hebben teams en groepen het proces systematisch aangepakt.
  • Samen met andere stakeholders invloed uitoefenen op het proces en de uitkomsten is in zowel groepen als teams allerminst vanzelfsprekend.
  • In een groot deel van de gevallen worden opbrengsten gerealiseerd waar alle stakeholders (van de betreffende context) belang bij hebben.

Presentatie Hans van Breukelen
Hans van Breukelen hield een boeiende presentatie over de kracht van teams. Voor iedereen die niet weet wie Van Breukelen is nog even een kleine introductie met behulp van een video.



Filmwedstrijd
Studenten van de Interactum Hogescholen konden ook meedoen aan een filmwedstrijd. De winnaar verdiende een ipad2. Het was voor de jury lastig kiezen welk filmpje zou winnen. Hieronder nummer 1 tot en met 3. De juryrapporten van Mieke, Bart en Marleen zijn op scribd.com te vinden.

Mieke Salemink


Bart Dingen



Marleen Jonkers



Foto’s van de dag
De hele dag door zijn er foto’s gemaakt. Die zijn hier te bekijken.


Glossy
In aanloop van het event werd er onder de mensen die zich hadden aangemeld een glossy verspreid met daarin voorproefjes van het event zelf. Hieronder zie je glossy nummer 1. Op scribd.com kun je ook glossy 2 en glossy 3 vinden.

De Verleiding Glossy NR 1 A

Tot slot
Het lectoraat zit er op. Ik ben blij dat ik deel uitmaakte van dit bijzondere lectoraat. Ik heb er veel van geleerd en zie er veel van terugkomen in het opleidingsonderwijs. Er komt nog een afsluitende publicatie van het lectoraat waarin op een overzichtelijke manier conclusies en handvatten over en voor collectief leren op een rijtje worden gezet. Ik denk een aanrader voor iedereen die op een gezamenlijke manier wil werken aan professionele ontwikkeling van teams.

Gisteren was ik aanwezig bij de Grote KennisKring (GKK) van het lectoraat Kantelende Kennis. Tijdens de GKK zijn alle Pabo’s betrokken bij het lectoraat aanwezig en overleggen met elkaar over het onderzoek. We zijn in ons laatste jaar aanbeland.  Deze staat in het teken van het maken en analyseren van de casusbeschrijvingen over de uitgevoerde collectieve praktijkonderzoeken in de basisscholen en de opleidingen.

Gisteren zijn we aan de slag gegaan met twee casussen van de basisschool. Voor die gelegenheid hadden we studenten, leraren en directeuren uitgenodigd om over de casussen te spreken. We werkten hierbij met een binnenkring en buitenkring. In de binnenkring voerden lectoren en betrokkenen een gesprek en in de buitenkring werd er geobserveerd. Een van de punten waarop we zouden letten was welke kritische factoren voor het uitvoeren van collectief praktijk onderzoek tijdens het gesprek naar voren zouden komen. De volgende punten heb ik kunnen noteren:

  • betrokkenen moeten zich eigenaars voelen van het onderzoek
  • het is belangrijk om te focussen op een aantal punten waarmee je aan de slag gaat
  • samenwerken in een onderzoeksteam is belangrijk.
  • betrokkenen moeten zich herkennen in het onderwerp van onderzoek (belangrijk vinden en eigen verhaal bij kunnen vertellen)
  • het moet regelmatig terugkomen op de agenda.
  • je hebt een houding nodig waarin je van elkaar wilt leren
  • je moet je realiseren (als begeleider) dat mensen zich kwetsbaar opstellen
  • gesprekstechnieken om te praten met leerlingen  en collega’s zijn belangrijk. Soms moet je een diepere laag aanboren om tot de kern te komen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de kernreflectie van Korthagen.
  • je moet in staat zijn om verschillende leerlingen aan het woord te laten komen (niet alleen die met een grote mond)
  • je moet in staat zijn om praktisch handelen even uit te stellen om goed over het probleem na te kunnen denken
  • Je moet doorzetten als het tegenzit. Dit vraagt van directie om hier ruimte aan te geven.
  • tijdsaspect is belangrijk: onderzoek moet niet te lang worden uitgesmeerd over de tijd (hierdoor verdwijnt de betrokkenheid). Het moet ook niet te krap gepland zijn (mensen kunnen het dan niet laten bezinken en het scherp krijgen). En er moet tijd voor ingeruimd worden om hier überhaupt mee aan de slag te gaan.
  • je moet begeleid worden door iemand die hier al ervaring mee heeft.

Dit zijn zeker niet de enige kritische factoren die je zou kunnen benoemen bij het uitvoeren van collectief praktijkonderzoek maar vanuit deze bijeenkomst zijn dit de punten die naar voren kwamen.

Meer weten over collectief praktijkonderzoek? Bezoek dan ons symposium op 20 april volgend jaar.